Mikołajki w Polsce

Autorzy tekstu – Marina Sereda, Walentin W. Wasielewski

Mikołajki to dzień św. Mikołaja z Miry, który katolicy obchodzą 6 grudnia, a prawosławni 19 grudnia.

W Polsce dzień czci św. Mikołaja, arcybiskupa Miry, żyjacego w IV w. i słynącego z pomocy ubogim, obchodzony jest 6 grudnia.
Święty ten stał się pierwowzorem Santa Clausa i Dziadka Mroza. Czerwona szata Świętego Mikołaja przypomina czerwoną szatę biskupa, a współczesny wizerunek św. Mikołaja został stworzony przez artystę Freda Mizena na potrzeby reklamy Coca-Coli.
Święty Mikołaj jest uważany za patrona żeglarzy i dziewcząt w wieku małżeńskim. Najsłynniejsze legendy o jego życiu opowiadają, jak swoimi modlitwami uratował pasażerów statku w opałach.  Istnieje również opowieść o tym, jak potajemnie zasadził posag dla trzech córek biednego człowieka.
To właśnie ta legenda stała się podstawą tradycji: w nocy z 5 na 6 grudnia dzieci w Polsce oczekują od świętego drobnych upominków, które zostaną umieszczone w ich butach lub w specjalnie zawieszonych skarpetkach.
Mogą to być na przykład słodycze, ale większe prezenty otrzymuje się na Boże Narodzenie.  Dorośli również wymieniają się w tym dniu drobnymi niespodziankami.

Wcześniej dzieci, aby zasłużyć na prezenty od św. Mikołaja, musiały dobrze się zachowywać, słuchać starszych i pomagać w pracach domowych.  Zamiast prezentu niegrzeczne dzieci mogą znaleźć suchą gałązkę, zgniły ziemniak lub kawałek węgla - było to dla niegrzecznych dzieci ostrzeżeniem, aby zastanowiły się nad swoim zachowaniem i poprawiły się przed Świętami Bożego Narodzenia.
Obecnie prezenty otrzymują wszystkie dzieci, niezależnie od ich zachowania: tradycja straciła funkcję edukacyjną. W tym dniu rodzice i dzieci piszą listy do św. Mikołaja z prośbą o prezenty świąteczne.
Niektóre rodziny łączą tradycje: dziecko zostawia list w bucie, a w zamian znajduje symboliczny prezent dla Mikołajek.  Czasami pierniki piecze się 6 grudnia i szczelnie zamyka w słoiku, aby można było je zjeść na Boże Narodzenie.  Mikołajki można potraktować jako małą „próbę” przed zbliżającymi się świętami.  Ten dzień może podnieść na duchu i stworzyć atmosferę oczekiwania na Boże Narodzenie i Nowy Rok.